Obrzęk limfatyczny występuje na skutek wrodzonej niewydolności lub uszkodzenia układu limfatycznego (naczyń i/lub węzłów chłonnych), powodujących obniżoną wydajność odpływu chłonki (limfy).
wrodzony obrzęk limfatyczny kończyn dolnych
W przypadku pierwotnych obrzęków limfatycznych (1% ludności) schorzenie układu spowodowane jest niedorozwojem (hipopalzją), nadmiernym rozszerzeniem (ektazją) naczyń limfatycznych lub pierwotnym zwłóknieniem węzłów chłonnych.
W przypadku wtórnych obrzęków limfatycznych (3% ludności) schorzenie układu spowodowane jest zniszczeniem węzłów chłonnych lub naczyń limfatycznych np.w wyniku operacji, radioterapii, urazu, zapalenia, oparzenia, guzów lub schorzeń pasożytniczych.
wtórny obrzęk limfatyczny prawej kończyny górnej po operacji raka piersi
Przeciążenie zdrowego układu limfatycznego, niewydolność limfodynamiczna charakteryzuje sie nadmiarem płynów w przestrzeni międzykomórkowej, np. w przypadku niewydolności żylnej, w przewlekłych stanach zapalnych, niedoborze białka, zwiększonej przepuszczalności włośniczek poprzez alergie czy toksyny) oraz w schorzeniach serca i nerek.
Stadia i stopnie zaawansowania obrzęków:
Obrzęk utajony Stadium 0 (predyspozycja np. na skutek usunięcia węzłów chłonnych)
Obrzęk odwracalny Stadium I (obrzęk pojawia sie w stanach przeciążenia układu limfatycznego i samoistnie ustępuje)
Obrzęk widoczny i trwały Stadium 2, który w zależności od procentowego nadmiaru objętości w stosunku do kończyny zdrowej dzielimy na:
1. obrzęk nieznaczny = do 25%
2. obrzęk umiarkowany = do 50%
3. obrzęk znaczny = do 100%
4. obrzęk masywny = do 200%
5. obrzęk gigantyczny = ponad 200%
Określenie stopnia obrzęku przy jednostronnych obrzękach kończyn jest ustalane za pomocą miernika stopnia obrzęku wg. Herpertza.
W przypadku obrzęków głowy, szyi, tułowia oraz obustronnych obrzęków kończyn, szacuje sie natężenie obrzęku subiektywnie, co wymaga doświadczenia klinicznego.
Dokładne ustalenie objętości następuje elektro-optycznie, jak również metoda krążkową według Kuhnke.
Zgodnie z zasadą wyporności objętość dłoni i stóp określana jest w wodzie.
Dr n. med Anna Lelek - Szacka - www.feldbergklinik.de
|